“Xá lị” là phiên âm của từ “sarira” trong tiếng Phạn, nghĩa đen là “những hạt cứng”. Theo ghi chép trong lịch sử Phật giáo, khi Phật tổ Thích Ca Mâu Ni viên tịch, các tín đồ đã đem thi hài Ngài đi hỏa táng. Sau khi lửa tàn, họ phát hiện trong tro cốt có rất nhiều tinh thể trong suốt như kim cương bất hoại, hình dạng và kích thước khác nhau, lóng lánh và tỏa ra những tia sáng muôn màu tựa những viên ngọc quý. Họ đếm được cả thảy 84.000 viên, đựng đầy trong 8 hộc và 4 đấu, đặt tên là xá lị (xá lợi), là bảo vật của Phật giáo.
Ngọc xá lợi Phật được tôn quý như một báu vật và được xem là sự nhiệm màu của Phật pháp, là kết quả của quá trình tu dưỡng đạo đức và tấm lòng đại từ đại bi của đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Với các Phật tử, được chiêm bái ngọc xá lợi của đức Phật Thích Ca là một phép nhiệm màu, cũng giống như là được thấy đức Phật vẫn đang hiện diện giữa thế giới này, với lòng từ bi hỉ xả, phổ độ chúng sinh. Nơi nào có sự hiện diện của Ngọc xá lợi Phật, của đại Phật tích, nơi đó sẽ có được nhận nhiều lợi lạc, an yên và nhiều phép màu nhiệm.
Ngày 2/6/2023, đúng dịp đại lễ Phật Đản, Phật lịch 2567, đỉnh núi Bà Đen đã có hồng phước được cung nghinh ngọc xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Đây là ngọc xá lợi của Đức Phật do Liên đoàn Phật giáo thế giới tại Bồ Đề Đạo Tràng Ấn Độ trao tặng Việt Nam vào năm 2014, với mong ước Phật giáo Việt Nam phát triển tốt đẹp, ngày càng thịnh vượng, hộ quốc an dân, vạn phước lành đến với chúng sanh.
Là nơi hiếm hoi tại Việt Nam được chọn lưu giữ “bảo vật của thế giới Phật giáo”, đối với núi Bà nói riêng và Tây Ninh nói chung, đây là phước báu to lớn. Tại khu vực đỉnh núi, ngọc xá lợi của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni được an tọa trang trọng trong bảo tháp lưu ly hai tầng, giữa không gian xá lợi tôn nghiêm tại trung tâm triển lãm Phật giáo dưới chân tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn.
Theo văn hoá Phật giáo, đức Phật là bậc đại giác, bậc xuất thế cứu độ chúng sanh, nên xá lợi của ngài sẽ đem đến hạnh phúc, an lạc. Chiêm bái xá lợi Phật, cũng như thấy đức Phật còn ở trần thế, để chuyển hóa những khổ đau thành hạnh phúc. Có xá lợi Phật là có nơi để cứu vớt, giải tỏa nỗi thống khổ của chúng sinh và tìm kiếm an lạc thực sự – đó chính là sự màu nhiệm thiết thực nhất.
Đại đức Thích Đồng Ngộ (trụ trì chùa Thiên Hưng – Bình Định), người đã cung rước Ngọc xá lợi Phật từ Ấn Độ về Việt Nam, nói: “Trong kinh Pháp hoa dạy: chỉ cần vẽ trên đất Tượng Phật và thành tâm thì đã là công đức vô lượng. Vì thế nếu được gặp gỡ, nhìn thấy di cốt Đức thế tôn, được chiêm bái và cúng dường xá lợi đức Phật, nhân dân sẽ cảm nhận rõ niềm hạnh phúc vi diệu của nó. Ví như người đau khổ về bệnh tật, con cái khi hồi hướng công đức nhìn về xá lợi sẽ tiêu tan buồn khổ. Đó là sự vi diệu của xá lợi đối với từng người”.
Còn theo hoà thượng Thích Niệm Thới – Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Tây Ninh: “Ai có cơ duyên được chiêm bái xá lợi của Đức Phật sẽ nhận được công đức vô lượng, phước báu không cùng. Đó không chỉ là hồng phước dành cho bản thân họ, mà còn là lợi lạc cho con cháu và các thế hệ về sau”.
Nhiều Phật tử tin rằng Ngọc xá lợi đức Phật Thích Ca Mâu Ni khi được an tọa tại đỉnh thiêng của Nam Bộ sẽ mang đến nhiều lợi lạc và hồng phước cho miền đất Tây Ninh. Đại đức Thích Đồng Ngộ cho biết: “Tây Ninh có ngọn núi Bà Đen thật kỳ vĩ và lạ lùng, như được hun đúc bởi đất trời. Từ góc nhìn tâm linh, thì đây như là đại huyệt đạo của phía nam, của nước Việt, là phên giậu của nước nhà. Cung nghinh Ngọc xá lợi đức Phật về đây sẽ tôn thêm năng lượng cho ngọn núi Bà Đen, từ đó phước đức sẽ được hun đúc, để cả một vùng đất thêm trù phú, thịnh vượng”.
Được giữ gìn tôn nghiêm, thành kính trên đỉnh núi thiêng huyền thoại, Ngọc xá lợi của đức Phật Thích Ca Mâu Ni sẽ gieo thêm những mối duyên lành của Phật pháp, mang đến cơ duyên để Phật tử và du khách thập phương có thể chiêm bái, cúng dường đại Phật tích, tìm kiếm sự an yên, hồng ân và niềm hạnh phúc viên mãn.