Tin tức

Được mệnh danh là “Vùng đất Thánh”, Tây Ninh lưu giữ được nhiều công trình kiến trúc mang đậm giá trị văn hóa, nghệ thuật, tôn giáo của dân tộc, Tháp cổ Bình Thạnh là một trong số đó. Nơi đây là điểm đến thu hút nhiều du khách muốn tham quan, khám phá, tìm hiểu về những giá trị xưa cũ mà ông cha đã gìn giữ hàng ngàn năm lịch sử.

1. Vị trí địa lý & Lịch sử hình thành của Tháp cổ Bình Thạnh

Nằm ẩn mình giữa đồng lúa bạt ngàn, nép bên hàng cây xanh mát, công trình Tháp cổ Bình Thạnh đứng sừng sững trên đài đất cao, là một trong số ít công trình theo lối kiến trúc đại diện cho nền văn hoá Óc Eo còn sót lại đến ngày nay.

1.1. Vị trí địa lý

Tháp cổ Bình Thạnh Tây Ninh tọa lạc tại ĐT786 ấp Bình Phú, xã Bình Thạnh, huyện Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh, nằm bên hữu ngạn sông Vàm Cỏ Đông, giữa đồng lúa mênh mông của “Vùng đất Thánh”, cách trung tâm thành phố Tây Ninh khoảng 50km về phía Đông Nam. Đứng sừng sững trên khu đất cao, xung quanh là những hàng cây xanh mát, tòa tháp hiện lên với vẻ oai hùng, trang nghiêm, khác hẳn với sự ồn ào, tấp nập khu trung tâm thành phố.

1.2. Lịch sử hình thành

Theo tài liệu của Viện khảo cổ Đông Dương, Tháp cổ Bình Thạnh được xây dựng vào khoảng thời gian từ thế kỷ VIII đến thế kỷ IX. Cho tới đầu thế kỷ XX, công trình được Bộ Nghiên cứu Đông Dương phát hiện cùng Tháp Chót Mạt – Tây Ninh.

Tháp đã được tu sửa một lần trong thời kỳ Pháp thuộc, sau này được nhà nước trùng tu thêm 2 lần nữa vào năm 1998 và 2003. Hiện nay, tháp đang được tu bổ, tôn tạo lần tiếp theo, bắt đầu từ tháng 10/2023.

Hiện tại, bên trong tháp thờ phụng Linga và Yoni – biểu tượng của thần Shiva trong Ấn Độ Giáo. Đây là dấu ấn cho thấy sự ảnh hưởng sâu sắc của Ấn Độ giáo tới văn hóa của người Champa xưa. Tuy nhiên, Linga và Yoni của người Chămpa hơi khác biệt so với những địa phương khác.

Không chỉ là biểu tượng của thần Siva, Linga và Yoni ở Chămpa là biểu tượng của “Tam vị nhất linh” gồm Brahma, Vishnu và Siva, thể hiện yếu tố vương quyền ở Champa cổ. Mặt khác, điều này còn thể hiện triết lý về sự vận động của vạn vật, bao gồm 3 yếu tố tất yếu: sáng tạo (được sinh ra), bảo tồn (tồn tại và phát triển), hủy diệt (mất đi và chuyển sang cái mới).

2. Kiến trúc chủ đạo của Tháp cổ Bình Thạnh

Ban đầu, tổng thể khu di tích gồm 3 tòa tháp cao nhưng hiện nay chỉ duy nhất ngôi tháp chính phía Nam được giữ nguyên vẹn, hai tòa tháp còn lại chỉ để lại dấu tích là phần nền móng hình vuông. Ngắm nhìn tháp cổ, bạn sẽ nhận thấy phong cách kiến trúc nơi đây có đôi chút quen thuộc bởi tòa tháp được xây dựng từ những khối gạch thẻ và đá phiến xếp chồng khít lên nhau, tương tự như một số công trình Tháp Chăm nổi tiếng ở miền Trung nước ta.

Điều đặc biệt là giữa các khối gạch và đá không phát hiện mạch vữa, chúng được liên kết vô cùng chắc chắn mà không cần bất kỳ chất kết dính nào. Đây là một kỹ thuật xây dựng đặc biệt của người Chămpa cổ, đến nay vẫn là bài toán chưa có lời giải đáp.

Tòa tháp còn sót lại cao 10m, xây dựng trên nền đất cao hình vuông, mỗi cạnh dài 5m, tương ứng với 4 hướng Đông – Tây – Nam – Bắc. Cổng chính tòa tháp quay về hướng Đông, cao 2m và rộng 1m, được xây nhô hẳn ra ngoài, khung cửa ghép từ 4 phiến đá được đục đẽo, mài nhẵn sắc cạnh, phiến đá đặt phía dưới khoét lỗ tròn 2 bên để gắn con quay cánh cửa.

Cánh cửa nổi bật với họa tiết phù điêu khắc nổi ở các vách, phía trên đặt phiến đá hình chữ nhật cao 0,8m và rộng 2m chạm khắc hình bông cúc được cách điệu tinh xảo. Ba hướng còn lại xây dựng cổng giả, cũng được chạm khắc, đắp nổi hoa văn khéo léo. Mô-típ trang trí họa tiết lặp lại ở mỗi tầng và thu nhỏ dần lên cao. Mỗi họa tiết trên cổng đều mang ý nghĩa đặc biệt, bạn sẽ được hướng dẫn viên thuyết minh chi tiết khi đến đây.

3. Giá trị của Tháp cổ Bình Thạnh

Với những giá trị về văn hóa – nghệ thuật và văn hóa – lịch sử còn lưu giữ được, Tháp cổ Bình Thạnh đã được công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp quốc gia. Đây là điểm đến tâm linh nổi tiếng của du khách thập phương khi dừng chân tại Tây Ninh.

3.1. Giá trị văn hóa – nghệ thuật

Mỗi vùng đất đều sở hữu những bản sắc văn hóa – nghệ thuật riêng, được hình thành, phát triển và gìn giữ qua bao thế hệ. Vậy nên, khi đến Tháp cổ Bình Thạnh, du khách sẽ được tìm hiểu và trải nghiệm những thăng trầm của nền văn hóa Óc Eo ở Tây Ninh, đặc biệt là trong thời kỳ hưng thịnh nhất (thế kỷ XIII – thế kỷ IX), được thể hiện qua những hoa văn chạm khắc trên tháp và những dấu tích còn sót lại trong quần thể di tích.

Tinh hoa tín ngưỡng, lịch sử, văn hóa Óc Eo được thể hiện rõ rệt qua những nét chạm khắc hoa văn hình hoa lá, con người, thần linh… khéo léo và tinh tế trên các bức vách; kỹ thuật xây dựng không cần chất kết dính nhưng các khối gạch nung vẫn liên kết chặt chẽ với nhau của người xưa.

Qua đó có thể thấy, Tây Ninh là đầu mối giao thương quan trọng cách đây hàng ngàn năm. Nơi đây có sự giao thoa văn hóa, tín ngưỡng với Ấn Độ giáo trước khi người Việt đến vùng đất này vào thế kỷ 17. Ngoài ra, còn nhiều giá trị văn hóa tiềm ẩn khác tại đây mà các nhà sử học, nghiên cứu khảo cổ, nhà văn hóa học vẫn tiếp tục tìm tòi. Chính vì những giá trị này mà Tháp cổ Bình Thạnh Tây Ninh được Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận là Di tích Lịch sử Quốc gia ngày 23/07/1993.

3.2. Giá trị kinh tế – du lịch

Chính vì những giá trị văn hóa, lịch sử và nghệ thuật phong phú mà Tháp cổ Bình Thạch trở thành điểm đến du lịch nổi tiếng của tỉnh Tây Ninh. Du khách thập phương đến đây để chiêm ngưỡng tác phẩm nghệ thuật điêu khắc độc đáo, tìm hiểu về lịch sử và những nét đẹp văn hóa từ ngàn xưa. Điều này đã mang lại nguồn lợi kinh tế lớn từ du lịch cho mảnh đất miền Đông Nam Bộ này.

Tây Ninh nổi tiếng với tên gọi “Vùng Đất Thánh” vì sở hữu nhiều ngôi chùa, đình miếu thờ, tháp cổ với kiến trúc độc đáo, gắn liền với nhiều giai thoại lịch sử hào hùng và giá trị văn hoá từ hàng ngàn năm. Bên cạnh tháp cổ Bình Thạnh, bạn có thể tham khảo thông tin về các địa điểm du lịch, lễ hội mang đậm giá trị tâm linh, văn hoá nổi tiếng khác tại Tây Ninh như Toà Thánh Tây Ninh, lễ hội Tòa Thánh Tây Ninh hay Hội Yến Diêu Trì Cung Tòa Thánh Tây Ninh…

4. Thời điểm tham quan Tháp Cổ Bình Thạnh phù hợp nhất

Tháp cổ Bình Thạch thuộc tỉnh Tây Ninh, nơi có 2 mùa rõ rệt trong năm là mùa mưa (tháng 5 đến tháng 11) và mùa khô (tháng 12 đến tháng 4 năm sau). Để thuận tiện cho việc tham quan du lịch, bạn có thể đến Tây Ninh vào mùa khô, khi tiết trời khô ráo, không quá nóng bức, phù hợp với các hoạt động ngoài trời. Tuy nhiên, bạn nên đi vào buổi sáng hoặc cuối giờ chiều, khi ánh mặt trời không quá gay gắt để tránh mệt mỏi và có những bức hình check-in với ánh sáng đẹp.

5. Cách di chuyển đến Tháp cổ Bình Thạnh Tây Ninh

Du khách từ miền Bắc và miền Trung cần di chuyển đến TP. Hồ Chí Minh bằng tàu hỏa/ máy bay trước, sau đó đi xe khách/ xe buýt/ ô tô xe máy đến Tây Ninh, cuối cùng có thể lựa chọn đi xe máy/ ô tô/ xe ôm/ taxi đến Thành cổ Bình Thạnh. Chi tiết quãng đường, chi phí và thời gian di chuyển như sau:

5.1. Di chuyển đến tỉnh Tây Ninh

Bạn có thể lựa chọn đi tàu hỏa/ máy bay từ Hà Nội/ Vinh/ Huế/ Đà Nẵng… đến TP. Hồ Chí Minh tùy theo lịch trình cá nhân. Tuy nhiên, bạn nên chọn di chuyển bằng máy bay để tiết kiệm thời gian, chỉ mất từ 1 giờ 20 phút tới 2 giờ 15 phút tùy điểm khởi hành. Giá vé máy bay từ Đà Nẵng đến TP. Hồ Chí Minh dao động từ 1.2000.000 VNĐ – 2.500.000 VNĐ/ 2 chiều, giá vé máy bay từ Hà Nội đến TP. Hồ Chí Minh dao động từ 2.800.000 VNĐ – 3.800.000 VNĐ/ 2 chiều.

Sau đó, du khách có thể lựa chọn di chuyển đến Tây Ninh bằng xe khách/ xe buýt/ ô tô/ xe máy, giá thuê xe tham khảo như sau:

• Xe máy: Bạn có thể thuê xe máy để tự do di chuyển, tuy nhiên điểm thuê xe không nhiều, bạn nên hỏi thăm người dân địa phương để biết rõ địa chỉ, tiết kiệm thời gian. Giá thuê xe dao động từ 80.000 VNĐ – 120.000 VNĐ/ngày với xe số và từ 100.000 VNĐ -160.000 VNĐ/ngày với xe ga.

• Taxi: Bạn cũng có thể thuê taxi đi từ thành phố Tây Ninh đến Tháp cổ Bình Thạnh, giá taxi dao động từ 11.000 VNĐ – 15.000 VNĐ/km tùy loại xe.

Sau khi chuẩn bị xong phương tiện, bạn di chuyển theo lịch trình sau:

1 – Xe khách

Bạn lựa chọn loại xe có điểm đón và thời gian phù hợp với lịch trình của bạn như Huệ Nghĩa, Saco Travel, Thái Dương, Đồng Phước, Phúc An Express… mức giá dao động từ 55.000 VNĐ – 550.000 VNĐ/ lượt, thời gian di chuyển từ 3 – 4 giờ tùy điểm đón.

2 – Xe buýt

Từ TP. Hồ Chí MInh, bạn bắt chuyến xe buýt số 703 từ Chợ Bến Thành đến Mộc Bài, sau đó chuyển sang xe buýt 05 từ Mộc Bài đến Bến xe Tây Ninh, giá vé tổng 2 chuyến/ chiều là 55.000 VNĐ, thời gian di chuyển cũng khoảng 3 – 4 tiếng. Ngoài ra, bạn cũng có thể bắt xe buýt số 13/ 94/ 74 từ TP. Hồ Chí Minh đến Bến xe Củ Chi, sau đó lên xe buýt 603 từ Bến xe Củ Chi đi Tây Ninh.

3 – Xe máy và ô tô

Từ TP. Hồ Chí MInh, nếu bạn chọn di chuyển đến Tây Ninh bằng ô tô hoặc xe máy, có 2 cung đường phổ biến gồm:

• Cung đường 1: Từ TP. Hồ Chí Minh, bạn di chuyển theo Quốc lộ 22A, qua ngã 3 Trảng Bàng rồi rẽ phải, đi theo tỉnh lộ 782 theo hướng về huyện Dương Minh Châu khoảng hơn 50km là đến Thị xã Tây Ninh. Đây là cung đường di chuyển ngắn nhất, giúp bạn tiết kiệm thời gian. Tuy nhiên, bạn cần vững tay lái và chú ý nhìn đường vì có một số đoạn đường nhỏ hẹp và một số ngã ba không có biển chỉ dẫn.

• Cung đường 2: Từ TP. Hồ Chí Minh bạn di chuyển theo Quốc lộ 22A, qua ngã 3 Trảng Bàng rồi rẽ trái. Sau đó, bạn tiếp tục chạy thẳng tới ngã ba Thị trấn Gò Dầu thì rẽ phải, đi tiếp theo Quốc lộ 22B khoảng 60km là đến vòng xoay trung tâm TP. Tây Ninh. Cung đường này xa hơn nhưng đường dễ di chuyển, có biển chỉ dẫn rõ ràng và có cảnh đẹp đồng lúa, sông Vàm Cỏ Đông hai bên đường.

5.2. Di chuyển đến Tháp cổ Bình Thạnh

Từ TP. Tây Ninh, bạn đi xe máy hoặc taxi dọc theo Quốc lộ 22B về hướng huyện Gò Dầu, sau đó rẽ phải khi đến ngã ba ấp Voi. Tiếp tục đi theo tỉnh lộ 786 khoảng 20km, bạn sẽ thấy ngã rẽ vào Tháp cổ Bình Thạnh.

6. Mãn nhãn với 13 hình ảnh Tháp cổ Bình Thạnh

Tham quan Tháp cổ Bình Thạnh, du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp hoang sơ nhưng không kém phần bí ẩn, trang nghiêm của khu di tích lịch sử, trầm trồ thán phục trước những chi tiết chạm khắc hoa văn tinh xảo trên các bức tường tòa tháp chính.

6.1. Hình ảnh phía ngoài Tháp cổ Bình Thạnh

Khu di tích tháp cổ Bình Thạch gồm 1 tòa tháp chính phía Đông còn khá nguyên vẹn, bên cạnh là khu khảo cổ của 2 tòa tháp chính khác đã đổ sập, xung quanh là đồng lúa, ẩn dưới hàng cây lá xanh xum xuê, tạo nên khung cảnh cổ kính, hoang sơ và linh thiêng.

6.2. Hình ảnh bên trong Tháp cổ Bình Thạnh

Không gian bên trong Tháp cổ Bình Thạnh khá đơn giản, không có các chi tiết chạm khắc cầu kỳ như bên ngoài, chỉ bao gồm một bàn đá và vị trí ban thờ nằm trong các hốc tường gạch.

7. Review Tháp cổ Bình Thạnh Tây Ninh qua trải nghiệm thực tế

Để có thêm nhiều góc nhìn thực tế về trải nghiệm tham quan Tháp cổ Bình Thạnh, bạn có thể tham khảo review của một số Youtuber sau:

8. Một số địa điểm trải nghiệm khác không thể bỏ lỡ khi đến Tây Ninh

Bên cạnh Tháp cổ Bình Thạnh, khi đến Tây Ninh, du khách đừng bỏ lỡ Khu du lịch Sun World Ba Den Mountain với nhiều trải nghiệm thú vị, Tòa thánh Tây Ninh linh thiêng và thắng cảnh Hồ Dầu Tiếng với khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp.

8.1. Khu du lịch Sun World Ba Den Mountain

Cách trung tâm thành phố Tây Ninh 11 km về phía Đông Bắc, Núi Bà Đen nổi tiếng linh thiêng với người dân Tây Ninh, đến núi Bà Đen mỗi dịp đầu năm để cầu bình an, may mắn cho người thân, gia đình trở thành “thông lệ” hàng năm của nhiều người dân nơi đây.

Du khách có thể di chuyển từ thành phố Tây Ninh dọc theo đường Bời Lời khoảng 7,2km đến núi Bà Đen bằng xe máy hoặc taxi/ ô tô cá nhân vì cung đường rất rộng và dễ đi, sau đó đi cáp treo lên đỉnh núi. Kể từ khi Khu du lịch Sun World Ba Den Mountain được xây dựng, không chỉ đến chiêm bái, du khách sẽ được trải nghiệm đi cáp treo lên đỉnh núi nhanh hơn, dễ dàng hơn, đồng thời nhìn ngắm được toàn cảnh Núi Bà Đen linh thiêng từ trên cao.

Lên tới đỉnh núi, bạn sẽ thấy ngay bức tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn – biểu tượng của núi Bà Đen, đây là bức tượng Phật bằng đồng cao nhất Châu Á. Không chỉ vậy, du khách còn được chiêm ngưỡng Xá lợi của Đức Phật tại khu trưng bày ngay dưới chân bức tượng.

Ngoài ra, nếu đến đây vào đúng dịp lễ lớn như Hội xuân núi Bà Đen, rằm tháng 7… bạn có thể có cơ hội được trải nghiệm không khí và khung cảnh thiêng liêng khi các sư thầy tụng kinh quanh các Cột Kinh Bát Nhã với những dòng chữ khắc được mạ vàng nổi bật. Bạn cũng đừng quên thưởng thức loại kem độc nhất được tạo hình hoa sen, cột mốc núi Bà Đen, cabin cáp treo và Nhà ga Bà Đen với 4 vị dâu, cốm, socola và chanh dây.

8.2. Tòa Thánh Tây Ninh

Cách Tháp cổ Tây Ninh 36km là Tòa Thánh Tây Ninh, tọa lạc tại xã Long Thành Bắc, huyện Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh, được xây dựng theo lối kiến trúc nơi thờ Thiên Nhãn của Đạo Cao Đài, một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng bậc nhất tại Tây Ninh. Tòa tháp này bắt đầu được khởi công xây dựng vào 1933 nhưng đến năm 1955 mới hoàn thành.

Tòa Thánh Tây Ninh được xây dựng trên một khu đất rộng 12km2, bao gồm một tòa thánh lớn, bửu tháp và một đền thờ Phật mẫu. Kiến trúc Tòa thánh nổi bật với những chi tiết chạm trổ phức tạp, công phu, vô cùng độc đáo. Những chi tiết này không chỉ mang lại giá trị nghệ thuật thẩm mỹ mà còn lưu giữ những giá trị tôn giáo – văn hóa sâu sắc.

Tòa Thánh Tây Ninh cách trung tâm thành phố Tây Ninh khoảng 6km, tương đương với khoảng 11 phút lái xe. Bạn có thể chọn thuê xe hoặc đi taxi từ trung tâm thành phố đến đây. Nếu bạn nhóm ít người, chủ yếu là người trẻ tuổi, muốn thăm thú nhiều địa điểm khác ở Tây Ninh, bạn nên thuê xe máy để chủ động di chuyển và tiết kiệm chi phí. Nếu bạn đi nhóm đông người, có người lớn tuổi và trẻ em, bạn nên thuê taxi hoặc đi xe của đoàn.

8.3. Hồ Dầu Tiếng

Những du khách yêu thích nhìn ngắm khung cảnh thiên nhiên sông nước hữu tình không thể bỏ lỡ Hồ Dầu Tiếng, hồ nước nhân tạo lớn nhất, lên tới tới 27km2 nổi tiếng bởi khung cảnh tuyệt đẹp. Hồ Dầu Tiếng cách Thành phố Tây Ninh 25 km về hướng Đông, trải rộng trên địa bàn 3 tỉnh Tây Ninh, Bình Dương và Bình Phước.

Với diện tích rộng lớn, khung cảnh tuyệt đẹp, không khí mát mẻ, Hồ Dầu Tiếng là điểm đến lý tưởng với những du khách mê xe dịch, ngắm cảnh sông nước, tận hưởng không khí thanh mát bên hồ, khám phá các đảo bằng cano và cắm trại qua đêm cùng bạn bè.

Từ TP. Tây Ninh, để di chuyển đến Hồ Dầu Tiếng, bạn có thể thuê taxi hoặc nếu di chuyển bằng xe máy thì đi dọc hướng đường Cách Mạng tháng 8, rẽ phải vào khu du lịch núi Bà Đen, đi tiếp tới thị trấn Dương Minh Châu thì rẽ phải. Sau đó, bạn chỉ cần đi thêm 2km dọc ven đê là tới hồ Dầu Tiếng.

Trên đây là những thông tin chi tiết về vị trí, lịch sử, giá trị nghệ thuật, văn hóa, cách di chuyển, một số hình ảnh và review thực tế về Khu di tích lịch sử Tháp cổ Bình Thạnh. Đây là một công trình kiến trúc cổ hơn 1.000 năm tuổi, là một trong hai tòa tháp cổ còn tồn tại ở Nam Bộ, tài sản quý báu của dân tộc. Nếu có dịp đến Tây Ninh, bạn đừng quên tới thăm Tháp cổ Bình Thạnh nhé!